ایران،18 آذر
پاییز گفت تا چند روز دیگر می رود.
مامور زندان هم گفت قبل از رفتن پاییز تو هم می روی .
با انگشت روزها را می شمارم .
لحظه های مرموز به تندی می گذرند.
لولوی شب می آید ، هر شب …
تو هم می بینی ؟
اینجا تاریک است .
بوی مدرسه از یادم رفته . حالا من – علی مهین ترابی ، فرزند محمد رضا متولد سال 1365 – شاگرد درس خوان سال دوم هنرستان در میان این جمعیت نام دیگری هم دارم ” اعدامی “!
هیچ وقت زمستان را دوست نداشتم اما حالا که قرار است دیگر هیچ وقت روی خیابان های سفید محله مان را نبینم دلم برای برف بازی حسابی تنگ می شود.
جویباری از چشم هایم جاری می شود.
مرگ لالایی می خواند، صدای خاموشش را می شنوم .
ضربه های قلبم یکی یکی خاموش می شوند.
لحظه های غم انگیز زندگی ام از چهاردهمین روز بهمن سال 81 شروع شد.
در رشته کامپیوتر یک هنرستان غیر انتفاعی درس می خواندم.
شاگرد اول مدرسه بودم . به همین خاطر رویای شرکت در المپیاد برایم در حال تحقق بود. اما…
میلاد و مزدک همکلاسی هایم بودند . آن روز با هم درگیر شدند . وقتی فهمیدم درگیر شده اند رفتم جدایشان کنم . دلم نمی خواست نمره انضباطشان کم شود.
وقتی یکی از بچه ها فریاد زد: مدیر آمد بچه ها از هم جدا شدند.
شاگردها به صف وارد کلاس می شدند.
مزدک فکر کرد به طرفداری از میلاد وارد دعوا شده بودم . نمی دانست هیچ قصدی نداشته ام .
مزدک گفت : “زنگ آخر بایست کارت دارم .”
اهل دعوا نبودم ، همه این را می دانستند . دلم نمی خواست در موردم این طوری فکر کند . به کلاس رفتم . می خواستم با مزدک حرف بزنم و برایش بگویم که فقط می خواستم آتش دعوا را بخوابانم اما مزدک قبل از این که حرف هایم را بشنود از شدت عصبانیت به طرفم هجوم آورد. اما بچه های کلاس اورا گرفتند و بی نتیجه به کلاس خودم برگشتم .

زنگ آخر
آن روز در تمام زنگ ها دلم حسابی شور می زد. بالاخره زنگ آخر خورد . زنگ آخری که بوی مرگ می داد.
مقابل دم در مدرسه مزدک را دیدم . میلاد هم با من بود. همان موقع مزدک نزدیک شد و درگیری رخ داد. خیلی از بچه های مدرسه دورمان بودند . عده ای می خواستند جدایمان کنند . همهمه بدی بود . نفسم داشت بند می آمد.
حلقه دانش آموزان مدرسه لحظه به لحظه تنگ تر می شد . طرفدارهای من ، میلاد و مزدک پخش شده بودند . وقتی یاد آن صحنه می افتم قلبم از جا کنده می شود . بچه ها از طرف فشارم می دادند . به عقب کشیده شدم . فشار آن قدر زیاد بود که چند قدم عقب تر رفتم . چاقو را از جیبم در آوردم . می خواستم با نشان دادن چاقو آن ها را بترسانم . مزدک و میلاد هنوز با هم درگیر بودند . میلاد از پشت سر اورا مورد ضرب و شتم قرارداده بود که میلاد به طرفم آمد . آن لحظه نفهمیدم چه اتفاق افتاد. ناظم آمد . چشم هایم داشت می سوخت . فضا غبار آلود بود . مرثیه چشمانم تمامی نداشت . نفس نفس می زدم که ناظم رسید . با آمدن او بچه ها فراری شدند. بعضی ها مزدک را که به شدت عصبانی بود کناری کشیدند . او داشت کاپشنش را در
می آورد و همچنان هم تهدید می کرد. یک لحظه متوجه شدم پیراهنش خونی است . حالم خراب شد .
دنیا دور سرم چرخید . تمام توانم را در تارهای صوتی ام حمع کردم و فریاد زدم کدام نامردی اورابا چاقو زده ؟
انگاری همه کوچه ها به بن بست می رسیدند.
نزدیکی های مدرسه فقط یک ماشین در حال حرکت بود . با التماس و گریه خواستم توقف کند .راننده وقتی دید مزدک خونی است گفت به من ربطی ندارد. می ترسید گرفتار شود . گفت :” هر کی زده خودش هم ببردش بیمارستان .”
دنیا دور سرم می چرخید. گفتم آقا تورا به جان بچه هایتان مارا ببرید . من نزده ام اما مزدک همکلاسی ام است شما اورا برسانید خودم تا اخرش هستم .
راننده ایستاد اما سوارمان نکرد. فکر می کردم حالش خوب می شود. سرانجام یکی از دبیرهای مدرسه آمد و مزدک را به بیمارستان رساند. خودم به دفتر مدرسه رفتم .
بچه ها میلاد را هنگام فرار از صحنه جرم گرفته و به دفتر برده بودند.
پلیس در مدرسه
دقایقی بعد مامورهای پلیس آمدند. به کلانتری منتقل شدم . تا به آن روز نمی دانستم کلانتری چه شکلی است . رنگ به صورت نداشتم . انگشت هایم می لرزید. دلم آرام نمی گرفت . انگار یخ زده بودم . افسر نگهبان گفت :” مزدک زنده است .” با شیندن این حرف حالم بهتر شد . گفتم خدارا شکر چون خود مزدک به همه می گوید که من در این ماجرا تقصیر نداشته ام .
دو روز بعد
ثانیه های وحشت به کندی می گدشتند حقیقت تلخی در راه بود . من و زندان؟
ای کاش هیچ وقت در لحظه های مایوس کننده آن روزها اسیر نشوی .
باورم نمی شد ، نه ! کابوس بود . بگو هنوز هم دارم کابوس می بینم …
بابا آمد . پشت در بازداشتگاه ایستاد. در چشم هایم زل زد . گفت :” بی آبرو ! انتظار هیچ حمایتی از من نداشته باش . آبروی چند ساله مارا به باد فنار دادی . لعنت …!”
می خواستم فریاد بزنم . صدای بغض آلودم از ته گلو بیرون آمد . شرم داشتم در بازداشتگاه به چشمان بابا نگاه کنم. گفتم : ” شما به ملاقات مزدک بروید خودش همه داستان را همان طور که بوده برایتان تعریف می کند. مزدک به شما و همه آن آدم های بیرون می گوید که من نزده ام ..”
بابا آه عمیقی کشید و رفت . عمق تلخی نگاهش هنوز جانم را می سوزاند . بعد ازر فتن بابا به اداره آگاهی منتقل شدم و در آن جا آوار نا باوری بر سرم فروریخت .
آه ! مزدک مرده بود.
بیچاره بابا این را می دانست به همین خاطر بدون حرفی فقط آه کشید و رفت . رفت و تا بیست روز دیگر هم به ملاقاتم نیامد. با درخواست دیگران هم برای گرفتن وکیل مدافع مخالفت می کرد.
داشتم از درون می سوختم . از همان روز دیگر چشم هایم به جز پنجره های بسته هیچ نمی دید. آرام و قرار نداشتم ، تبسمی در لحظه های مبهم این کابوس جا نمی گرفت . هنوز هم صدایی نیست ، جز مرگ ، این را می شنوی ؟
من هیچ ضربه ای نزده بودم. اما انگا ر پشت شیشه های قطورترین پنجره زمان ایستاده بودم .
خانواده مزدک خدابیامرز برخوردی انسانی با من داشتند . بابا گفت :” فقط بگو غلط کردم . بگو اشتباه شده . تقاضای عفو و بخشش کن.” . این ها آدم های خوبی هستند، داغ دارند اما تورا می بخشند می دانم .”
در دادگاه
بعداز سه جلسه دادگاه قاضی فقط می پرسید:” آیا سه ضربه را قبول داری ؟”
من که فقط روی بدن مزدک خون دیده بودم می گفتم نه ! ضربه ای نزده ام اما یک قسمت خون آلود روی بدنش دیدم .
قاضی می گفت : پس یک ضربه را قبول داری ؟
گیج بودم . اصلا ضربه ای نزده بودم اما باید به کاری انجام نشده اعتراف می کردم.
بارها گفتم اصلا ضربه ای نزده ام و شاید در لحظه ای که اورا هل داده اند بر اثر ازدحام جمعیت او مورد اصابت کارد قرار گرفته است .
پاییز دارد می رود . من هم دارم می روم.
در شعبه تشخیص دیوان عالی ، لایحه دفاعیه وکیل مدافع ام رد شده و در اعاده دادرسی هم به آن توجهی نکردند.
پرونده ام برای تایید نهایی به حوزه ریاست قوه قضاییه رفت . در آن جا آیت الله شاهروردی دستور دادند :” با توجه به نظریه مشاورین محترم ، پرونده در یکی از هیات های حل اختلاف به صلح و سازش ختم شود.”
حالا روزها می گذرند . تا به حال این قدر به مرگ نزدیک نشده بودم ؟
زمان زیادی به اجرای حکم باقی نمانده . هنوز آرزوهایم را درست نقاشی نکرده بودم که توفان زد.
در هجوم وحشیانه این خزان دلی کسی به غنچه ها رحم نکرد. میله های زندان را تا بحال دیده ای ؟
تا به امروز درگرداب غوطه خورده ای ؟ نفسم دارد بند می آید . پنج سال است که ثانیه ها را به انتظار رهایی می شمارم .
صدایی در نیمه شب به گوشم می رسد . وقتی لولوهای وحشت می آیند زمزمه ای آرام و نا خودآگاه به قلبم هشدار می دهد که روزی بی گناهی ام به اثبات می رسد . زمان زیادی باقی نمانده . برایم دست به دعا ببر . حالا تمام آروزیم این است که مزدک به خواب مادرش بیاید و برایش از حقیقت آن روز و بی گناهی ام بگوید.
به انتظار زمستان می نشینم .
اگر رها شوم برای پدر و مادر مزدک فرزندی می کنم .
نجات ، نجات ، نجات…. حالا قبل از رفتن پای چوبه دار این واژه را با تمام وجود فریاد می زنم . صدایم را می شنوی ؟ جوانی ام را می بینی ؟
” به خدا من بی گناهم . به جوانی ام رحم کنید . همین .”

همه ما در سال‏های تحصیل گاهی با هم مدرسه‏ای‏هایمان درگیریی‏هایی داشته‏ایم. تا بوده همین بوده، که نهایتا منجر به چند روز اخراج از مدرسه یا با یک روبوسی ختم به خیر می‏شد.
این موضوعی که برایتان می‏نویسم از قلم یک نویسنده نیست، از قلم یک قصه‏پرداز هم نیست! بلکه واقعیتی است که طی 5 سال از بهترین دوران زندگی درکمال سختی و دوری از پدر، مادر، جامعه و محرومیت از امکانات اجتماعی برایم رقم خورد.
نمی‏توان خود را جای کسی قرارداد، ولی سعی کنید شرایط حاکم در آن زمان را تصور کنید، گویی در آن حادثه حضور داشته‏اید.
مطمئن باشید کسی که انتهای جاده زندگی خودرا می‏بیند چیزی برای کتمان ندارد، چرا که دیگر چیزی برای از دست دادن ندارد.
با واقعیات نمی توان چانه زد، حقیقتی است که ممکن است خدای نکرده گریبان‏گیر هر کدام از ما بشود.
درگیری بر سر خرید بلیط اتوبوس، بر سر کرایه تاکسی ، بر سر چپ چپ نگاه کردن دو جوان به هم و دعواهایی بین دانش آموزان که هر روزه شاهد آن هستیم !
به راستی وقتی از دور به این موضوع می‏نگریم ، پس از مدتی با خود می‏اندیشیم که چه بیهوده و چه زود عکس‏العمل نشان دادیم و نادم می‏شویم که با انسانی دیگر برخوردی ضدانسانی داشتیم .
از جزئیات صرفنظر می کنیم ، چون هیچکدام از ما نمی توانیم صحت و سقم قضیه را رد یا تایید کنیم و هر کدام با دید خود این حادثه را تجزیه و تحلیل می‏کنیم .
16 ساله بودم ، محصل سال دوم دبیرستان، بر سر میانجیگری دو نفر وارد بازی کودکانه‏ای شدم، اگر نتیجه انجام این ماجرا را می‏دانستم ، شاید تا آخر عمر سنگدل‏ترین انسان روی زمین می‏شدم و به حمایت از دوستم برنمی‏خواستم.
در یک شرایط خاص سنی، نمی‏توانیم خوب را از بد تشخیص دهیم، نمی‏توانیم به عقوبت افکار و اعمالمان بیندیشیم ووقتی با بالا رفتن سن و رشد عقلمان به گذشته فکر می کنیم در
می‏یابیم که چه اشتباهات و فرصت‏هایی را از دست دادیم ، چه پل‏هایی را خراب کرده‏ایم و…
این مهم نیست که چه کسی در دعواهای دسته جمعی بیشتر مقصر است و چه کسی کمتر؟! بهتراست به جای اینکه دنبال مقصر بگردیم، به دنبال عوامل موثر باشیم .
تعریف منطقی از انجام فعل عمد این است که کسی با قصد و انگیره قبلی به جهت ایراد خسارت مالی و یا جانی موجب ضرر و زیان شود و مبادرت به فعلی نماید که منجر به آسیب شود.
یادمان باشد، هیچ زمان ما نمی توانیم قضاوت درستی از افراد داشته باشیم ، زیرا بهترین ما اغلب خود دارای معایب و نواقص فکری فراوان است ، به همین لحاظ انسان را جایز الخطا تفسیر می‏کنند.
گاهی تاوان خطای انسان ها به بهای یک پوزش و گاهی به قیمت از دست دادن جان انسان دیگری می شود.
عمد یا غیر عمدی بودن اعمال دیگران را نیز ما تشخیص نخواهیم داد، زیرا خداوند این قدرت را به طورکامل در درون ما ننهاده، وجدان آگاه و بیدار طرفین است که داشتن و یا نداشتن قصد و عمد عمل ارتکابی را تشخیص می دهد.
متاسفانه در جامعه ما اقرار صریح متهم، شهادت شهود و علم قاضی برای اعدام یک انسان کفایت می‏کند. چگونگی اخذ اقرار توسط به اصطلاح پلیس فنی (آگاهی)، شهادت ذینفع طرفین درگیری به نام شهود، موجب حصول علم قاضی می گردد که ممکن است شهادت شهود بی‏پایه و اساس باشد و در نهایت جان بی‏گناهی را به ناحق بگیرد .
این نیز مهم نیست، مهم این است که در قوانین ما برای جرایم قتل،که نفسی زایل گردیده و شخص ثالث یعنی اولیاءدم مهم‏ترین نقش را در شکل گرفتن زندگی یا مرگ محکوم ایفا می‏کنند.
گاهی اوقات ما تمام راه‏ها را می‏رویم ، به غیر از راه اصلی که اخذ رضایت اولیای دم است. بر فرض مثال قتل عمد یا غیر عمد یا اصلا از موارد لوث! وجدان انسان خود نیز شاکی دوم انسان است.
ما ناخواسته در کار خداوند دخالت کرده‏ایم و نفسی را که او بخشیده با اشتباه خود از بین برده‏ایم . من هرچند ناخواسته و با تحریک عوامل بسیار در سن و سال خامی و ناپختگی (16 سالگی)که هنوز فعل خوب و بد را به درستی از هم تشخیص نمی‏دادم، ناخواسته در نزاعی دسته جمعی شرکت داده شدم که برگ آخر کتاب زندگی‏ام را رقم زد
زندگی چیزی نیست به جز چند صباحی زیستن و پس از آن به دیار حضرت حق شتافتن، امروز طوری زندگی کنیم که دلی از ما آزرده نگردد. در منظر انسانیت و حقانیت این والاترین ارزش درگاه ابدی است.

اين جا تا چشم كار مى كند ديوار است و ديوار… لحظه هاى مخوف اين روز ها يك لحظه هم رهايم نمى كنند. زمان را پس مى زنم. تنها چند روز ديگر باقى مانده …. از پنج سال پيش تا به امروز نگاهم به آسمان است. در تمام اين دقيقه هاى وحشت آور به حصارهاى بلند زندان خيره شده ام. برج هاى زندان را مى بينم. سيم هاى خاردارش انگارى در قلب ام فرود مى آيند. صداى زخم هاى دلم را مى شنوى كسالت دارم. تاروپود جوانى ام تكه تكه شده، لحظه هاى ملال آور بغض عجيبى دارند. خسته ام. روزهاى تكرارى تيشه به ريشه ام مى زنند. درتمام شب ها و روز ها انديشه ماندن يا رفتن ذهنم را به بازى گرفته اند و افكارم را به نابودى كشانده اند. در اين ميان تحمل زجرهاى چند ساله پدر و مادرم، آتش به جانم مى كشد. وصيت نامه ام را نوشته ام. راضى ام به رضاى خدا. اما قصد دارم قبل از رفتن پاى چوبه دار و زمانى كه قرار است حلقه را به گردنم بيندازند وضو بگيرم. مى خواهم دست بر روى قرآن بگذارم و براى پدر مزدك سوگند ياد كنم كه من قاتل دوست و همكلاسى ام نيستم. درست است كه آن روز چاقو در دست داشته ام اما من مزدك را نكشتم. به خدا ضعف هاى پرونده و تحقيقات مرا به اين روزهاى تباهى رسانده است. شنيدم مادر مزدك رضايت داده اما نمى دانم چرا پدر مزدك هنوز دلش نمى خواهد من زنده بمانم. بين بودن و نبودن اسير شده ام. در تمام اين سال ها آوار گناه مرتكب نشده روى سينه ام ويران شده است. قدرت تصميم گيرى ندارم. دلم مى خواهد زودترتكليفم روشن شود. خسته ام از روز هاى تكرارى… به آسمان نگاه مى كنم. يكى ديروز برايم روزنامه ايران آورد. مردم برايم دست به دعا برده اند انگارى. با خواندن واژه به واژه احساسات انسانى تان در سطر ها غرق شدم. گريستم. دلم آرام گرفت. انگار طلوعى در راه است؛ آرى
اين را قلبم گواهى مى دهد. آن طرف پشت آن ديوارهاى خيلى خيلى بلند قله اى ايستاده است كه مرا مى بيند. پشت آن قله؛ نه! نزديك تر؛ پشت قلبم خدايى هست كه مرا مى خواند. خدا را صدا مى زنم. اين طور مى پندارم كه بودنم به اثبات مى رسد. من هنوز معتقدم چشمان شفافى آن سوى ميله هاى خيلى سرد زندان، دستان يخ زده ام را مى بينند. من نمى روم. صدا ها مى آيند. هنوز هم معتقدم سهم من از زندگى بودن در اين قفس اجبارى نيست. هنوز معتقدم تو صدايم را مى شنوى. راستى! آن بيرون و در آن جا كه همه آزادند پاييز است رنگ ها از يادم رفته… دل من تنگ شده، لحظه ها تب دارند. ديگر وقتى نيست. بايد بروم. هم بندى هايم نيز برايم دست به دعا شده اند. تا چند روزپيش كابوس مرگ اسيرم كرده بود. اما اين روز ها دلهره ام پنهانى است. اگر پدر مزدك مرا ببخشد بايد برايش فرزندى كنم… مادرم برايم كتاب حافظ آورد. گفت به دلم افتاده على من زنده مى ماند. شب ها خوابش را مى بينم. دلم براى بوى خانه، دفتر و كتاب هايم تنگ شده. راستى ! اگر دفتر درس كامپيوترم را پيدا كرديد روى آن بنويسيد «خيلى دلم مى خواست مهندس شوم»، اما نشد. فال حافظ گرفتم. اين بيت آمد: نذر كردم گر از اين غم به در آيم روزى‎/ تا در ميكده شادان و غزل خوان بروم .خوشا به حال آن كبوترى كه رفت با اميد… اگر بخشيده شوم احساس تنفس در سلول هاى خفته ام دوباره بيدار مى شود. جوانى ام را به دست سرنوشت و تصميم پدر و مادر مزدك سپرده ام…